Laatste dag

Morgen vertrekken we naar Nederland en dat is ook wel weer fijn! We hebben zoveel gezien en beleefd in deze vakantie, ik zou er nog wel 3 blogs mee kunnen vullen. Eén van de dingen die ik niet genoemd heb zijn de metrostations in Moskou en St. Petersburg. Zo prachtig! Bij elke halte: gauw uit het raam kijken hoe dit station er uit ziet. Door Stalin waren de stations bedoeld als paleizen voor het volk. Het geeft inderdaad koninklijk gevoel om daar rond lopen, heel anders dan in Parijs. De beste kunstenaars werden ingeschakeld om de gebouwen te verfraaien. De afbeeldingen en versieringen verbeelden het ideale Rusland: de geschiedenis, de tradities, de Sovjetstijl van leven, de hamer en sikkel etc.  Veel van de stations zijn in die periode (50er jaren) gemaakt, maar ook de moderne stations zijn prachtig. De stations worden elke dag schoongemaakt, en als het schoon is gooi je zelf ook niks op de grond! Onderaan de roltrappen zit een mevrouw in een hokje om op te letten. Maar waar ze nou precies op let? Geen idee. Ik mocht haar in elk geval niet fotograferen.  We hebben veel foto’s gemaakt ondergronds:

Eén station is gewijd aan de schrijver Vladimir Majakovski. Op het plafond is een gedicht  te lezen met een mozaïek die wolken verbeelden door de kunstenaar Alexander Deyneka. (Lees ook de reactie van Julia hieronder!)  Morgen zoeken wij ook de wolken op. Dank aan iedereen voor de aardige reacties! 

Silver

De laatste dagen van deze reis brengen we door in de datcha. Er is daar geen goed internet zodat er nu twee berichten in één keer worden toegevoegd.

We zijn in de datcha met zes mensen en een kat. Dit verhaal gaat over de kat. Zijn naam is Silver; Alexander gaf hem aan Nina voor hun zilveren huwelijk. Silver is de Aristocat van dit gezin die wordt aanbeden door de familie en daar gedraagt hij zich ook naar. Door zich in de vreemdste houdingen te wringen  probeert hij de aandacht te trekken lijkt het wel. En als dat lukt, dan zingen ze zijn naam: “Sielver”, met een lange ie. Zo wordt hij per dag tientallen malen bezongen. In het appartement (waar hij nooit naar buiten mag) is het een luie, slome kat, maar gaan ze naar de datcha, dan ontwaakt zijn instinct en verandert de knuffelbeer in een heus roofdier. Zodra we met elkaar in de auto zitten raakt Silver opgewonden. Na ongeveer 5 minuten rijden moet ie op de kattenbak  bij Nina’s voeten. Dat is een ritueel. Binnen de kortste keren hangt er de stank van kattenpoep in de auto. Zo snel als mogelijk is zet Alexander de auto stil en leegt de kattenbak. Tijdens de rit ligt ie het liefst bij Alexander, maar tegen de tijd dat we bijna bij het huisjes zijn wordt Silver steeds ongeduriger, rent heen en weer door de auto en kijkt uit het raam of we er al zijn. Bij de datcha aangekomen geniet hij van zijn vrijheid, rent door de tuin, jaagt op vliegen en muizen en is het liefst ’s de hele nacht op pad. Als hij dan na een paar dagen weer terug is in Moskou moet ie eerst bijkomen van alle actie.

Sint Petersburg

  

Na de stilte en uitgestrektheid van de Wolga, terug in de drukte van de stad. Maar prettig! De sfeer is uitnodigend, als toerist ben je welkom; de Engelse vertalingen op de bordjes getuigen ervan.

In mijn Captiool-reisgids wordt St Petersburg “Venster op het westen” genoemd. In de 18^e eeuw oriënteerde Peter de Grote, stichter van deze stad, zich op het westen en haalde daar kennis en inspiratie vandaan die hij toepaste op allerlei gebied: scheepsbouw, architectuur, etc. Ook zijn opvolgers hadden westerse contacten. Terwijl we door de stad wandelen bedenken we dat het een beetje voelt als een kruising tussen Parijs en Praag. De gezelligheid, de toeristen, de kraampjes, de rijtuigen en de majestueuze, classicistische of barokke gebouwen.

Als ik Nina vraag wat zij vindt van het verschil tussen Moskou en St. Petersburg, zegt ze: ”In Moskou is iedereen bezig met rennen en geld verdienen, in St Petersburg hechten de mensen ook waarde aan andere dingen zoals  bijv. schoonheid en kunst, ze hebben een ruimere blik.

Op de verjaardag van Chris bezochten we het Peterhof. Na een bezoek aan Versailles wilde Peter de Grote ook zo’n mooi kasteel met tuin. Paleis het Loo is ook gebouwd naar het voorbeeld van Versailles, maar Peterhof komt er meer bij in de buurt! We zijn alleen in de tuinen geweest. We moesten de mond dicht houden toen we door de toegangspoort gingen: Alexander had voor ons n.l. Russische kaartjes gekocht: 200 roebel (€5,-) goedkoper dan een kaartje voor toeristen. Prachtige tuinen, gelegen aan de zee!

De twee kerken die we bezochten laten ook twee stijlen zien. De Isaäk -kathedraal komt ons – Europeanen -  door de  classicistische architectuur bekend voor.  Deze kerk was in de Sovjettijd een atheïstisch museum (wat ik me daar bij voor moet stellen…?). Bij de binnenkomst wordt je overweldigd door de grote, hoge ruimte, de enorme pilaren en de rijkdom.  Omdat de kerken nu musea zijn mag je binnen fotograferen.

Pilaren van malachiet

                                                       

Kerk van de Verlosser op het Bloed is gebouwd in oud Rusissche stijl. De kerk lijkt op de bekende kerk van het Rode Plein. Het plafond en de wanden zijn bedekt met fijn mozaïekwerk en iconen in de Russische stijl. Heel bijzonder om te zien.

De iconostase is een wand met iconen die het altaar scheidt van de rest van de kerk.

Tot slot ben ik nog even heerlijk alleen het Russisch museum in geweest. Rudi heeft zich vermaakt in de onderaardse gangen van het museum. Voor de Hermitage moet je een hele dag uittrekken, en dit museum was juist leuk omdat hier veel Russische kunst is te zien. Je moet dan denken aan iconen, maar ook volkskunst en schilderijen over de Russische geschiedenis, natuur en cultuur. Ik zag zelfs een schilderij dat volgens mij in het Groninger museum te zien is geweest.

Russische cultuur: Mandrogi, Balalaika en Kovcheg

Mandrogi is één van de plaatsjes die we tijdens cruise bezocht hebben. In de oorlog werd het verwoest en in de 90er jaren door enkele mensen opnieuw opgebouwd. Het dorpje is nu een toeristische attractie. De houten huisjes zijn gebouwd in oud-Rusissche stijl, er wonen een aantal kunstenaars en handwerkers die hun producten er verkopen en er is een wodka-museum. Ik vroeg me af in hoeverre de huisjes er echt zo uit zagen vroeger. Maar in St. Petersburg zag ik in het Russisch museum een oude gevel van een huis dat er precies zo uitzag. En in de trein  naar Moskou zag je ook veel dergelijke houten huizen in het noorden. Leuk om te leren kennen!

Mandrogi

De muziek in dit filmpje stopt ineens. Daarom heb ik nog wat balalaika-muziek  opgezocht. Op de boot was ook een een groepje dat af en toe speelde.

Balalaika-muziek

Tijdens de excursies werden we verschillende keren verrast met een concert. Prachtig natuurlijk. Het was steeds een kleine groep mannen dat liederen zong. Klassiek en volksmuziek, met het kenmerkende Russische stemgebruik. De bedoeling was uiteindelijk dat we cd's kochten :-)  Van Nina kreeg ik een cd van het Kovcheg-ensemble. Dank je Nina!

Hier kun je het ensemble beluisteren, onze eigen opname!

Ensemble Kovcheg

Laatste avond op de boot.

Met pijn in het hart hebben we afscheid genomen van de Wolga. We hadden ook op de boot veel last van de taalbarrière, en zo kwam het dat we op de trap naar het restaurant zagen dat de mensen zich allemaal opgedoft hadden. Wij snel weer naar de hut voor nette kleren. Tijdens het diner kregen we in de gaten dat er een soort bonte avond zou zijn. Ik probeerde Rudi, Chris en Julia over te halen om samen iets te zingen, en toen, onder het eten, snel een liedje in elkaar flansen. Eén keer oefenen en daar we stonden als vertegenwoordigers van Nederland. 

Tijdens de cruise moest ik steeds denken aan het liedje over Olga en de Wolga en dat hebben we gezongen:

                                                     Er was er eens een oude Rus

Aan boord, op de Wolga.

De zon ging vanmiddag schijnen!!

Wat klinkt dat sprookjesachtig hè? De Wolga. Op dit moment varen we over het 1 na grootste meer van Europa: Onega. Het meer is kalm vandaag (gelukkig) We reizen door een gebied met wel 5000 meren: van kleine vennetjes tot enorme meren. Dus afwisselend zien we grote watervlaktes, de Wolga met uitgestrekte bossen aan de kant en af en toe een dorpje met een typisch Russische kerk met gekleurde koepeltjes.

Aan boord van dit schip is aan alles gedacht en alles is georganiseerd: wanneer je wakker wordt (muziek), wanneer je mag eten. Het is strak georganiseerd. Er is een luidspreker die overal klinkt - ook in je hut- en je vertelt wat er te doen is, waar je aan moet denken, en wat er onderweg te zien is.  Je hoeft je geen minuut te vervelen, er is een doorlopend programma waar we meestal niet aan mee doen, van Russische les voorde Fransen en de Chinezen en Franse les voor de Russen, tot lezingen over de Russische keuken en wodka-proeven. Maar ik ben op vakantie, ik zit met dikke kleren aan en een deken om me heen op dek, of ik schrijf deze blog. Ik heb wel meegedaan aan de workshop matroesjka schilderen. Er is een speciale ruimte voor internet, en daar doen we ook spelletjes met zijn zessen. Elke dag is er een excursie naar een bezienswaardigheid. Als we ’s avonds naar het restaurant gaan voor het diner staat het voltallige personeel ons in een rij op te wachten en wenst ons smakelijk eten. We krijgen twee keer per dag warm eten. ’s Middags 4 gangen, ’s avonds 3; in Rusland kunnen ze er wat van. 

Zondag

Het is vandaag zondag (geplaatst op maandag) We moeten op onze telefoon kijken of het echt zo is. Alle dagen zijn hetzelfde hier. Maar ook in Moskou, daar zijn de winkels alle dagen open. Ik denk zelf dat het goed is dat je één dag  in de week uit je routine stapt en tot jezelf komt of je nou gelooft of niet. Ik hou niet van koopzondagen en vandaag mis ik de zondag. 

Maar aan kerken geen gebrek hier! Als ik ’s avonds mijn ogen dicht doe dan zie ik allemaal van die koepeltjes. Bij mij komt steeds de vraag omhoog, waarom er op zo’n korte afstand zoveel kerken bij elkaar staan; het is waarschijnlijk zo gegroeid. In het Kremlin in Moskou bijvoorbeeld 4 kathedralen bij elkaar. Dat is ook wat je hier voornamelijk bekijkt: kerken en kloosters. 

Sinds 1990, toen de kerkgebouwen terug werden gegeven aan de kerk,  zijn er heel veel kerken gerestaureerd, waaronder de ook Verlosserskathedraal in Moskou die door Stalin was opgeblazen. Ook worden er veel nieuwe kerken gebouwd met steun van de overheid die Moskou in korte tijd 200 nieuwe kerken wil geven. De kerken zien er heel rijk uit, met veel goud en heel veel iconen. Julia vertelde me dat de rijken daar een groot deel aan bijdragen. En wat me ook steeds weer opvalt: het contrast van de mooie gebouwen met de rest van de gebouwen die er om heen staan. Waarom zoveel energie gestopt in de kerken en niet in het straatbeeld, de stad?

Er is veel kritiek op de kerk die nauwe banden met de staat heeft en op de verrijking van zichzelf. De actie van de band Pussy Riot in de Verlosserskathedraal wilde de nauwe relatie van Poetin en de kerk aan de kaak te stellen. En toch floreert de  orthodoxe kerk in Rusland. Ik had het erover met Rudi, het doet ons een beetje middeleeuws aan. Het lijkt alsof het ene systeem het andere heeft vervangen. Het is een compleet ander land met een heel andere voorgeschiedenis dan de onze en bevindt zich dus ook in een heel andere fase.

Een beetje Frankrijk

Voor de vakantie heb ik samen met vriendin Steffi kleren gekocht: "Voor op de boot" zeiden we steeds dubbel van het lachen. Daar staan we dan Hyacint en Richard.

Na zes dagen Moskou, is het heerlijk om hier te zijn: Ruimte, frisse lucht, natuur, en meer onafhankelijkheid. Zelfs even lekker in de zon gezeten!

Ze zeiden dat we hier Engels konden praten, maar de boot zit vol met Fransen. We kunnen kiezen tussen Frans en Russisch: dan maar Frans, hebben we toch nog een beetje het Frankrijk-gevoel!

Route

Website Cruise

Een ander land.

We zijn nu ongeveer op de helft van onze vakantie die begon na de plotselinge verhuizing van Chris en Julia, één dag voor ons vertrek; als ze terug komen moeten er eerst dozen worden uitgepakt. Morgen, beginnen we aan de cruise van Moskou naar St. Petersburg. Hopelijk werkt het weer een beetje mee. Tot nu toe hebben we veel regen gehad en temperaturen tussen de 16 en 21 graden.

We hebben afgelopen weken veel meegemaakt en veel indrukken opgedaan in dit land dat zo anders is dan de onze. Als je het raam uit kijkt dan zie je allemaal flats, al die mensen die daar in wonen…. Als we van ons appartement naar het rode plein rijden dan zijn we zo een uur onderweg. Maar vaak genoeg duurt het langer omdat er veel files zijn. Met de metro ben je ongeveer 3 kwartier onderweg. 

Wat indruk op me heeft gemaakt is de enorme rijkdom van het theater, de kerken, het gereconstrueerde paleis van Catharina de Grote, en de inrichting van de metro; alles even adembenemend. Daarnaast de onaangename en onvriendelijke sfeer die op veel plekken heerst. Overal bewakers: in het theater, bij kerken, bij winkels, bij musea. Door die tegenstelling krijgt de rijkdom en uitstraling bij mij een nare bijsmaak. 

Onze gastfamilie is echter heel vriendelijk en heeft alles voor ons over! Natuurlijk ontdek je ook hier cultuurverschillen. Bijvoorbeeld het late tijdstip waarop er wordt gegeten (1 x zelfs om 24.00!),  drie keer per dag een overheerlijke warme maaltijd (help ik groei dicht!), als nagerecht altijd loeizwarte thee aangelengd met heet water; en wat denk je hiervan: met een theelepeltje jam eten bij de thee.
Ik heb de laatste dagen veel nagedacht over cultuurverschillen. Soms is het nodig om ze te overbruggen. Hoe doe je dat? Volgens mij door allebei een stapje hoger te gaan staan en objectief te kijken naar je eigen gewoonten en die van de ander. Niet in de slachtofferrol gaan, niet op je strepen gaan staan, maar benoemen en communiceren. Van Marijn heb ik geleerd dat dat meta-communicatie heet. Daarvoor is nodig dat je je eerst bewust wordt van je eigen overtuigingen, je verwachtingen en denkpatronen, dan kun je ze uitspreken. Vanuit de helikopterview  kun je samen stappen zetten om bij elkaar te komen.

Ik wil tot slot nog even zeggen dat ik heel blij ben met de reacties op deze blog, reacties op de site, maar ook mailtjes, facebook, sms-jes etc. Dank jullie wel, doet me goed!

Bolshoi Theater en Onegin

De opera Carmen werd uitgevoerd in een “bijgebouw” en dat vonden we al een schitterend gebouw, zondag waren we echter  in het echte Bolshoi Theater. We keken hier onze ogen uit, het is een wereld die we niet kennen. Je waant je in een sprookje, wat een rijkdom, wat een uitstraling! Het gebouw wordt een symbool van Rusland genoemd door zijn belangrijke bijdrages aan de podiumkunsten. Wel leuk om te weten: Bolshoi betekent “groot” en je spreekt het uit als “balsjoi”. 
En dan de mensen die we daar zagen……stoere types, chique types louche types. “Het lijkt hier  wel een James Bond film”, zeiden we tegen elkaar.

Aan het Bolshoi Theater is het beroemde Bolshoi Ballet verbonden dat zondag   “Onegin” uitvoerde. Eugene Onegin is een novelle van Alexander Poesjkin waar over Tschaikovsky een opera heeft geschreven.  En om het ingewikkeld te maken: Het ballet dat we zagen is gemaakt op muziek van Tsjaikovski, echter niet op de operamuziek, maar een arrangement van andere muziek van hem. Zoals bij de meeste opera’s speelt de liefde een belangrijke rol.  Door Marja, mijn privélerares Russisch, had ik al kennis gemaakt met Onegin.  Onegin is verplichte literatuur voor de Russen. Heel beroemd is de liefdesbrief van Tatjana die zij schrijft aan Onegin. We waren natuurlijk helemaal onder de indruk. Dit maak je normaal niet mee en misschien ook nooit weer. Wat vond ik het mooist? De decors, en de dans. Hoe je met dans heel genuanceerd emoties kunt uitbeelden. Emoties die horen  bij de liefde tussen twee mensen bijvoorbeeld. 

Tot slot van dit bericht daarom een beetje romantiek, een paar zinnen uit de brief:

Ik kende je ongezien, verzonken in dromen had ik je blik al lief, die mij verwarde; hoe verhief mijn ziel zich als je stem daar klonk  en weerklonk!

Filmpje